Het aandeel van de scheepvaart in de wereldwijde CO2 uitstoot is ongeveer 10 procent, de grote cruiseschepen maken hier een belangrijk onderdeel van uit. Volgens onderzoeksresultaten van de Europese denktank Transport & Environment zijn cruiseschepen ontzettend belastend voor het milieu. Zo rekende Transport & Environment uit dat er in 2017 slechts 47 cruiseschepen verantwoordelijk waren voor een tien keer grotere milieuvervuiling (SOx uitstoot) dan alle 260 miljoen auto’s die dat jaar in Europa rondreden. Het gaat hierbij om een indicatie. Het is dus overduidelijk dat als we erin slagen om de uitstoot in deze sector te verminderen, dat een enorme bijdrage oplevert aan de bescherming van ons klimaat.

• ‘De zestien grootste schepen stoten evenveel CO2 emissies uit als alle auto’s op de wereld’.
• ‘De zeventien grootste schepen ter wereld stoten meer zwavel uit dan alle auto’s ter wereld bij elkaar’.
• ‘Containerschip net zo vervuilend als tot wel 50 miljoen auto’s’.

De binnenvaartschepen, veelal vrachtvervoer, doen het relatief goed wat hun emissie betreft: het totale wegvervoer in bulk en containers heeft namelijk een 100 procent hogere emissie ten opzichte van vrachtvervoer per schip. Het aandeel in de CO2 emissie van vrachtschepen in de EU is ca 3,5%. Het aandeel in de CO2 emissie van vrachtschepen in de EU is ca 13,5% van het totale transport.

Op de rivieren zien we bij passagiersschepen echter een ander beeld: door hun grotere en complexere energievoorziening. Behalve aandrijving valt te denken aan grote energieverbruikers zoals de grootkeuken, koelingen en airconditioning, waardoor zij een veel hogere bijdrage aan CO2 emissies leveren dan vrachtschepen. Dit blijft in de meeste studies buiten beschouwing.
Een riviercruiseschip levert per schip een hogere bijdrage aan de CO2 emissie binnenvaart dan een vrachtschip, dat komt echter niet voor in de EU-statistieken.

Hoe ziet de energievoorziening er in de passagiersvaart uit in 2030?
Wat is het verwachtingsniveau van onze toekomstige gasten?
Zien de gasten in 2030 nog zwarte roetwolken wanneer de motoren worden gestart?

In 2030 willen gasten dat niet meer zien en niet meer ruiken. Dit perspectief krijgt nu al meer en meer gestalte in de reiswereld. Het toerisme is een gevoelige branche, een goede graadmeter voor wenselijke technologische vooruitgang. Om deze wensen te kunnen realiseren door, klimaatvriendelijke /-neutrale energievoorziening te creëren, rijst de vraag: hoe gaan we dit omzetten?

De huidige stand van de motoren aan boord van de binnenschepen, zowel vracht- als passagiersschepen, is de zgn. Stage 5 gecertificeerde motor. Dat is te vergelijken met Euro 6 bij auto’s.

Euro 6 motoren hebben in het autoverkeer op dit moment de gunstigste emissie-waarden voor CO2, met name NOx. Het blijven echter verbrandingsmotoren (Otto-motor),  die fossiele brandstoffen verbruiken. Hoe meer volume de motor heeft, des te meer CO2 emissie.

Een van de grootste problemen in de toeristische sector is de enorme concurrentie. Prijzenslag is kenmerkend voor de reiswereld. De schepen mogen wel geld kosten, maar moeten vooral ook weer hun geld opleveren. Investeringen zien we daarom vooral op het niveau van luxe en comfort. Dat wat bijdraagt aan het vakantiegevoel, kent zijn grenzen alleen in superlatieven.
Investeren in duurzame techniek is er kostbaar en het draagt niet direct bij aan het vakantiegevoel. Een duurzaam schip is in de brochure niet direct meer waard dan een traditioneel riviercruiseschip. Dus waarom zou men dat doen?

Touroperators en rederijen (scheepseigenaren), hebben nog geen concrete plannen kenbaar gemaakt hun schepen op duurzame energie te laten varen. In de zeecruisebranche is er een voorbeeld van het schip Aida Nova, van rederij Arosa, dat gas als energiebron heeft. Dit is wel schoner dan de huidige gangbare brandstoffen, maar geen hernieuwbare energiebron. Aandrijving en energievoorziening van nieuw te bouwen schepen zijn nog steeds op fossiele brandstoffen gebaseerd, meestal op diesel.